Als ik sta op ijle aarde
met de belofte van
na-kou die gloeit
op mijn huid
adem ik blauw
Dichter bij het ijs
Kan ik niet komen.
(Hella van ´t Hof)
In 1991 na mijn afstuderen aan de academie ben ik naar Ny- Alesund in Spitsbergen gereisd. Mijn verblijf daar in een artist in residence is de oorsprong van mijn fascinatie voor het ijs.
Reizen, zowel reële als fictieve, vormen sindsdien de belangrijkste inspiratiebronnen van mijn werk.
In 2008 ben ik naar Antarctica geweest. De schilderijen die ik van te voren heb gemaakt hebben de titel droombeeld Antarctica. Ik wilde een poging wagen om het wit weer te geven. Ik wilde grenzen van het menselijke schilderen, juist door een grenzeloze, witte wereld op het doek te brengen. Ik kan u zeggen; het wit kruipt waar het niet gaan kan. Uitgestrekte witte vlaktes, het lichte land vloeit over in een grijze of blauwe lucht. De droombeelden zijn een en al atmosfeer.
Een enkel donker accent, bijvoorbeeld een figuurtje piepklein in het grote wit/ hakt er meteen flink in. De werkelijkheid was scherper, kleur-en contrastrijker dan ik gedacht had.
De uitgestrekte vlaktes waren vlaktes van water. Om bij Antarctica te komen moet je de Drake passage oversteken. 1000 km 2 dagen en nachten varen. De zee wordt op die breedte graad nergens door land gebroken. Een plek op aarde waar gigantische stormen voor kunnen komen. Door dat varen in het eindeloze “niets” wordt je hoofd leger en juist als je hoofd dan net zo leeg is als het uitzicht verschijnen de eerste ijsbergen.
Dan weer je niet wat je ziet, het is zo ontzettend mooi. De vorm van een ijsberg, de kleur. Die blauwen in het ijs en die reflecties van het licht daarin, dat kun je niet van te voren bedenken dat zie je pas in het echt. Tien dagen duurde die bootreis, waarvan je twee en halve dag heen en twee en halve dag terug vaart voor het heen en de terugreis. Daar had ik dus 5 dagen over voor de ijsbergen.
Na de eerste dag had ik al zoiets van dit is de hele reis waard geweest, mooier kan het haast niet worden maar dan vergis je je. Het is mooier… of anders, je blijft je verwonderen en ik krijg daar geen genoeg van. Maar goed, ik was al besmet met het poolvirus.
Terug op mijn atelier ben ik gaan schilderen, grotendeels uit mijn hoofd. Wat helpt om weer in die juiste atmosfeer te komen zijn voor mij ook de verhalen van die poolreiziger. De schilderijen die ik achteraf gemaakt heb zijn meer uitgesproken. IJswanden in verticale penseelstreken, witte verf van een bijna droge kwast, Een zee van vegen blauw, rood, geel, groen en oranje
In 2013 heb ik een reis naar Groenland gemaakt.
`Zie…dat is de IJskap`. Voor me lag het lege verwaaide, wit-bevroren hart van Groenland. Een continent van in elkaar geperste sneeuw, onmetelijk groot en huiveringwekkend verlaten. Een witte wildernis, gevormd door de sneeuwval der eeuwen.
Zo begint het boek van Anthony van Kampen met als titel `Groenland`. Een boek wat ik ongeveer 20 jaar geleden gelezen heb. In het boek stond een beschrijving van de Eqip Sermia. (grote gletsjer)
Naar aanleiding van die omschrijving heb ik destijds een serie schilderijen gemaakt met als titel Eqip Sermia en het verlangen om ook naar Groenland te gaan is gebleven. Met het zeilschip de Rembrandt van Rijn ben ik vanaf Aasiaat naar Diskobaai gevaren. Het landschap was zo overdonderend, groot en imposant. Door op mijn atelier alle onderdelen, licht, lucht, ijs, vorm en kleur te ontrafelen kon ik mijn reis vertalen naar beelden. Zo zijn de schilderijen uit de serie AVANNAMUUT ontstaan. De betekenis van Avannamuut is dan moet je verder naar het Noorden
Mijn laatste reis was met de Ortelius in mei 2017 vanuit Vlissingen, via Jan Mayen, naar Spitsbergen. Twaalf dagen duurde de reis, ongeveer 250 uur. Voortdurend kijkend naar de zee, het ijs en het landschap.
Vrijwel direct na de reis ben ik vijf dagen Artist in Residence geweest in één van de brugwachtershuisjes in Den Bosch. Een compleet contrast met de ervaring op zee richting Spitsbergen, een plek midden in de stad, veel lawaai en drukte, het verkeer dendert de hele dag over de brug. Enige overeenkomst, het uitzicht over het water. Hier heb ik de in mijn hoofd verankerde beelden vastgelegd op doek. Met als resultaat eenendertig schilderijen met de titel Jan Mayen-Spitsbergen.
Daarna ben ik op mijn atelier verder gaan schilderen, de reis was al wat langer geleden en de beelden zijn versmolten tot herinneringen. Zo is de serie YONDER ontstaan.